พระเจ้ากรุงมิลินท์ภูมินทราธิบดี จึงตรัสว่าสะดือทะเลนั้นถึงโยมมิได้ทอดพระเนตร ถึง
พระปิตุเรศโยมไม่รู้ไม่เห็นก็ดี สะดือทะเลนี้มีอยู่เป็นมั่นคงน่ะ พระผู้เป็นเจ้าจงรู้เถิด
พระนาคเสนผู้ประเสริฐจึงถวายพระพรว่า มหาราช ดูรานะบพิตรพระราชสมภารผู้เป็น
ใหญ่ ความข้อนี้มีฉันใด องค์สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ อาตมาและพระอาจารย์ของอาตมา
ไม่เห็นก็ดี ภควา องค์สมเด็จพระผู้ทรงพระภาคยราศี มีจริง ๆ ดุจสะดือทะเลนั้น ขอถวาย
พระพร
สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ปิ่นประชากร ก็ทรงพระโสมนัสตรัสว่า กลฺโลสิ พระผู้เป็นเจ้า
วิสัชนานี้ควรนักหนา ในกาลบัดนี้
พุทธอัตถินัตถิภาวปัญหา เป็นประถมจบเท่านี้

พุทธานุตตรภาวปัญหา ที่ 2

สมเด็จพระเจ้ากรุงมิลินท์ภูมินทราธิบดี มีพระราชโองการถามพระนาคเสนว่า
ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่พระนาคเสนผู้เป็นเจ้าผู้จำเริญด้วยปรีชาอันเลิศ พุทฺโธ สมเด็จพระพุทธ-
เจ้านี้ประเสริฐยิ่งหาสิ่งเสมอมิได้ จริงหรือประการใด
พระนาคเสนจึงวิสัชนาแก้ไขว่า มหาราช ขอถวายพระพรบพิตรพระราชสมภาร อันองค์
สมเด็จพระพุทธเจ้าประเสริฐจริงหาสิ่งเสมอมิได้
พระเจ้ากรุงมิลินท์ปิ่นกษัตริย์ตรัสซักว่า ทำไมพระผู้เป็นเจ้าจึงรู้ เมื่อพระผู้เป็นเจ้าไม่
เห็นนี้จะรู้อย่างไร
พระนาคเสนจึงมีเถรวาจาไต่ถามว่า มหาราช ของถวายพระพรบพิตรพระราชสมภาร
ปานกรดุจหนึ่งว่ามหาสมุทรอันใหญ่ คือใครได้เห็นเล่า เขาจึงพากันรู้ว่าสมุทรอันใหญ่ อันว่า
มหาสมุทรนี้สุดวิสัยลึกล้ำคัมภีรภาพ จะหยั่งจะข้ามได้เป็นอันยาก ลึกเหลือที่ระลึก ใหญ่ก็สุด
ใหญ่ เป็นที่ไหลไปแห่งแม่น้ำทั้งห้า คือ คงคา ยมุนา อจิรวจี สรภู มหี นทีทั้งห้าถึงจะไหลหลั่ง
ถั่งท้นมาสักเท่าใด จะได้รู้เต็มขอบฝั่งหามิได้ ตกว่าคนทั้งหลายรู้หรือไม่ว่า สมุทรนี้เป็นมหา
สมุทรอันใหญ่เล่า มหาบพิตร